در این مقاله قصد داریم به خشکی پوست ، علل و راه های درمان بپردازیم:
- خشکی پوست
- علل خشکی پوست
- ویژگی‌های بالینی خشکی پوست چیست؟
- چگونه میتوان از خشک شدن پوست جلوگیری کرد؟
خشکی پوست
منظور از خشکی پوست، پوستی است که با لمس کردن آن بتوان خشکی‌اش را احساس کرد. پوست خشک در لایه‌ی کورنئوم که در بیرونی‌ترین قسمت آن واقع شده، دچار کمبود رطوبت است و این منجر به ترک برداشتن سطح پوست می‌شود. به پوست خشک اکسروز (xerosis)، اکسرودرم (xeroderma) و یا استئاتوز (asteatosis) به معنی فاقد چربی نیز می‌گویند. چندین فاکتور در خشک شدن پوست موثرند از جمله محیط،آب و هوا، موقعیت سلامتی و یا نوع زندگی . بعضی از آنها به آسانی قابل علاج هستند ولی بعضی دیگر زمان و تلاش بیشتری را برای درمان نیازمندند . پوست خشک، یک وضعیت ناراحت کننده است که با پوسته پوسته شدن پوست، خارش، و ترک خوردگی مشخص می شود.
علل خشکی پوست
۱- غدد چربی به مقدار کافی پوست را چرب نمی کنند، در نتیجه پوست خشک می شود.
۲- قرار گرفتن پوست در معرض عناصر و فلزات بخصوص در زمستان.
۳- عوامل ژنتیکی
۴- برنامه غذایی نامناسب: کمبود مواد مغذی به خصوص ویتامینA و ویتامین های گروه B باعث خشکی پوست می شود.
۵- عوامل محیطی: مثل تابش نور خورشید، باد، سرما، مواد شیمیایی یا مواد آرایشی یا شست و شوی زیاد بدن با صابون های تند.
۶- بیماری هایی مثل درماتیت (التهاب پوست)، اگزما، پسوریازیس یا سبوره (فقدان ترشح غدد پوستی)
۷- خشکی پوست همچنین می تواند در اثر عوامل زیر باشد:
الف) کم کاری تیروئید
ب) بیماری دیابت
ج) بعضی داروها مثل دیورتیک ها، ضد اسپاسم ها، آنتی هیستامین ها
ویژگی‌های بالینی خشکی پوست چیست؟
پوست خشک یک سطح راکد و خشن دارد و ظاهر آن پوسته پوسته است. قابلیت انعطاف پوست خشک کمتر است و حالت ترک خورده دارد. وقتی که خشکی پوست شدید باشد، ممکن است پوست ملتهب و چاک چاک شود.اگرچه هرجایی از بدن میتواند خشک شود، اما بیماری خشکی پوست تمایل دارد ساق پا را بیش از هر جای دیگر بدن تحت تأثیر قرار دهد.
چگونه میتوان از خشک شدن پوست جلوگیری کرد؟
باید عوامل تشدیدکننده را از بین برد:
- کاهش دفعات استحمام
- مرطوب کننده‌ها در زمستان و تهویه کننده‌ی هوا در تابستان
- داشتن یک استحمام کوتاه در برابر خیس خوردن به مدت طولانی در حمام
- استفاده از آب ولرم و نه داغ
- جایگزینی صابون استاندارد با یک پاک‌کننده‌ی دیگر مانند پاک‌کننده‌های مصنوعی، نرم‌کننده‌های حل‌پذیر در آب، حمام روغن، استفاده از روغن ضد خارش، بلغور جوی دو سر کلوئیدی و … .
- استفاده از یک نرم‌کننده به مقدار زیاد و مکرر، به خصوص در زمان بعد از حمام کردن و هنگام خارش. هرچه پوست خشک تر باشد، ضخیم‌تر می‌شود به خصوص در دست‌ها
- استفاده از زوغن زیتون: استفاده مداوم نیم ساعت پیش از استحمام.
- استفاده از روغن نارگیل: قبل از رفتن به رختخواب، روغن نارگیل گرم را به تمام بدن خود بمالید و صبح آن را بشویید. این کار را روزانه انجام دهید تا پوست شما نرم و صاف شود.
- استفاده از شیر: یک حوله را در شیر سرد خیس کنید و به مدت ۵ تا ۷ دقیقه قرار دهید ؛ شیر را به آرامی با یک پارچه دیگر که در آب خیس شده است، از صورتتان پاک کنید. به این ترتیب این مرطوب کننده طبیعی روی پوست شما باقی خواهد ماند این کار را یک روز در میان انجام دهید.
- استفاده از روغن بادام: ه آرامی کمی روغن بادام خالص را گرم کنید. بدن خود را به آرامی با روغن گرم نیم ساعت قبل از دوش گرفتن، ماساژ دهید ، پس از حمام، هنگامی که پوست شما هنوز مرطوب است، کمی مرطوب کننده سبک بزنید.
- استفاده از عسل: قبل از حمام یا دوش گرفتن، عسل را به تمام بدن خود بمالید و اجازه دهید ، ۵ تا ۱۰ دقیقه بماند، این کار را هر روز تکرار کنید تا پوست مرطوب خود را مشاهده کنید.
همانطور که گفته شد یکی از روشهای جلوگیری از خشکی پوست استفاده از صابون های استاندارد یعنی صابون آبرسان است. صابون آبرسان باید دارای مواد مغذی و آبرسان باشد تا رطوبت از دست رفته پوست را جبران کند.این صابون با داشتن خاصیت تنظیم عملکرد غده های چربی به خوبی طراوت پوست را کنترل می کند و برای پوست های خشک مواد مغذی مورد نیاز را به ارمغان می آورد.
برخی شرکت های داخلی در این زمینه فعالیتهای گسترده ای داشته اند از آن جمله میتوان به شرکت بیوالیکسیر (Bio Elixier) اشاره کرد که از مواد ارگانیک برای ساخت محصولات خود استفاده میکند. این صابون دست ساز تهیه شده از الوئه ورا و خیار بوده و در نرم کنندگی و مرطوب کنندگی پوست ، درمان آفتاب سوختگی و کاهش التهابات پوستی نقش به سزایی دارد.
در تهیه این صابون با حذف فاکتورهای شیمیایی تلاش شده تا عوارض جانبی به حداقل برسد و پوستی لطیف و شاداب یرای هموطنان به ارمغان آورد.
